Si Leah, Si Myla Ug Ang Mga Kapay-kapay Ug Kagiki

(Kining sugilagming ikapito nga pinasidunggan sa Gov. Gwen Garcia Literary Awards nga gipasiugdahan sa Sun-Star Superbalita niadtong Disyembre 2005.)

Nahigmata siya sa kusog nga yugyog sa iyang abaga. Sa iyang pagtimbakuwas, misugat sa iyang mga mata ang kapay-kapay ug kagiki sa 12 anyos ug autistic nga si Myla.

“Ka-ka-on k-ko, Ma-ma.”

Nanginit ang iyang dalunggan nga morag gikawras sa kaawayng tigre. Namalikas siya. Ug nakatilawg laparo ang bata.

“Hrrrr,” nangurog si Myla nga mipaak-paak sa tuong kumagko niini.

“Ah, mosukol ka na ha!” Giudyes niya ang dalunggan niini nga igo lang mingiwi. Mihangad kini kaniya sa tinan-awan nga nagpakiluoy.

“Ka-ka-on k-ko, Ma-ma.”

“Hilom diha! Wa tay makaon! Wa tay kuwarta! Ikaw ang nagdalag demalas bataa ka!” Gibuhian niya kini ug mipadulong sa kosina. Sa iyang pagbalik, nagdala nag baseyong lata. Ang baseyong lata nga gihimo nilang taksanan sa bugas.
Gihawiran ni Lea ang tuong kamot sa anak ug gibukhad ang palad.

“O, panglimos hinuon didto sa simbahan sa Sto. Niño. Daghan ang nanimba rong buntaga.”

“Ma-ma-ma,” nahunong ang dugang pang isulti sa bata sa dihang gikumot ni Lea ang baba niini.

“Hilom na! Mabun-og ka karon. Lakaw na hinuon aron dako kag agi.”

Mitutok kaniya si Myla ug milingo-lingo.

“Di-di-li… di-di-li.”

“Unsay dili!” Gibira niya si Myla pagawas sa barungbarong ug gitulod aron makalakaw. Apan ang bata nag-ukon-ukon sa paglakaw.

“Unsa ba? Di ka moadto o bun-ogon tika?”

Miduko si Myla ug hinay-hinayng milakang subay sa tulayng kawayan nga nagpanglingi kaniya ug unya motan-aw naman sa lata nga iyang gihatag. Sa dihang nalayo na, mibalik siya sa barungbarong ug midagkot og Champion. Nakatulo na siya ka stick. Sa ikaupat niyang dagkot nakapanglingabngab siya unya taudtaod giganoy ngadto sa kamingawan.

Giokupar nila George ang usa ka lamesa sa suok sa Kabayan Videoke House.

“Ga, wala na ra ba ko tunghai.”

“O, unsay naa niana, di ipatangtang!”

“Di ba, matod mo, imo kong pakaslan?

“Ha-ha-ha! Kasal? Nagdahom kang pakaslan ko ang sama nimo?”

Mitindog siya ug midagan. Midagan ug midagan. Nahasum-ok siya sa langob ni Tess nga mahinangpong miabiabi kaniya. Gipaambit siya sa bulawanong aso nga gipakamutya sa higala. Ang kaanindot sa iyang gibati miduyan kaniya sa kawalaan. Nakatulog siya.

Pagbuka niya sa iyang mga mata nagngisi ang pulahon, sungayan ug ikogan nga tawo sa iyang atubangan. Midagan na usab siya ug midagan. Apan gigukod siya sa tawo nga mokatawa unya motawag na man sa iyang ngalan.

Misangko siya sa dead-end nga eskina ug naabtan siya sa tawo. Gihawiran siya. Nakasiyagit siya sa kainit sa mga kamot niini. Mora siyag giganggang.

Nahigmata siya. Apan ang iyang damgo nahimong tinuod. Nagdilaab ang kalayo sa iyang palibot. Nasunog ang ilang barungbarong! Gisap-ongan niya ang ilong apan nakahanggap na siyag daghang aso. Inanay siyang natumba. Sa wala pa siya mawad-ig panimuot dihay misulod ug mibutad kaniya.

Diha na siya sa ospital mawaswasi sa panimuot. Hibatyagan niya ang pagpanakit sa iyang panit ilawom sa mga benda. Sa iyang tupad nga katre naghigda usab si Myla. Duna usay mga benda sa nawong og lawas. Gitug-anan siya sa doktor nga si Myla ang nagluwas kaniya.

“M-ma-ma, d-dag-h-han s-su l-lod l-la-t-ta. P-pa-pel p-pi-so,” bungat sa anak nga mitan-aw kaniya nga mikisdom dayon ang panagway. “A-apan s-su-nog.”

Milabhag ang pahiyom ni Lea ilawom sa mga benda sa nawong. Buot niyang gakson og hugot si Myla. Usa ka gakos sa inahan nga dugay nang naghikaw og pagmahal sa anak, apan dili niya mahimo. Morag gipanghiwa ang iyang mga panit sa dihang mihana siya sa pagbangon. Mitulo ang iyang mga luha.

(KATAPOSAN)