Cara y Cruz ug uban pang mga Balak*

Cara y Cruz

Mikagulgol ang pito sa guwardiya
Sa UST daw natuk-an
Pero unsaon pagdagan, gireyuma
Ang tiil nga nalansang atubangan
Sa gipadlakan nga K-MAJ Restaurant.
Ang abog hugot nga migakos
Sa bulok-sikwate niyang purol.
Ug mikubol ang iyang lapalapa
Nga nalanayan sa gihigop nga pulang tinta.
Apan nganong modagan? Iya nang gihuptan
Ang tulo ka sensilyo nga paglaom.
Iantog lang, iya nang masuta
Kon sama sa nagkapanas nga numero
Nagkahilis ba usab ang gambalay
Sa iyang kaugmaon.


Tilimad-on

Kon sa imong pagpauli, nanglingabngab
Ang mga gangis ug wala motagbo
Ang sinilihang mga pulong:
(Diin ka na usab gikan?
Maayo ka nakainom og sabaw
Sa pasaw! Kami hangin ra!)

Ug dili na mobagting ang dalunggan
Inigkalawat sa ebanghelyo sa bata,
Paghubog ug paglipay
Kay bulahan ka.

Natulog na ang asawa
Nga magkaon og sili samtang
Maghangad sa Buwan.
Ug miuk-ok na ang dila
Sa napagaw nga bata.



Sa Takdol Nga Giugom Ang Kareton

Dili sama sa Buwan nga natuk-an ug naglurat,
Ang suga sa dyip nagpid-ok-pid-ok.
Tingali naglibog nganong naamang
Ang bosina nga gisap-ongan
Sa nagkadena nga mga sugilanon.
O dili makatuo nga ang kareton
Gikuwarantena sa mga lamok
Nga ang hinunghongay makapahinanok
Sa Adlaw. Apan walay usa nga nagmaskara
Og kaisog nga manguhit sa
Duha ka binuhat nga gigakos og hilom
Sa pahiyom sa kagabhion.



Alas Nuybe Kilid Sa Plaza Fair

Kon hinay ug bugnaw ang akong pagpikpik
Sa sampot sa batang nagtikungkong sa karton,
Kusog ang pagpiyak sa bata nga gikugos
Sa inahan. Tingali way nasuyop nga dugos
Sa namiyahok nga tinubdan.
Ang luha niini midagayday daw ininit
Tubig nga nag-aso-aso sa akong dughan.
Kon mahimo ko pa lang ibukhad
Ang ilang palad, ipunting ko sa duha ka kamot
Sa inahan nga nagkuniskunis
Sa mibagtok nga pandesal.
Apan unsay maako kon maabtan sa higayon
Nga wala nay bili ang pagkaon
Kay nabahaw ang kagutom?


Gubat Sa Paril-Intramuros

Di mo na makita ang imong giusap
Nga mga bala nga naglumba
Paglupad punting sa milingay nga Adlaw.
Di mo na mahikap ang abo sa nasunog
Nga papel de hapon.
Di mo na mahanggap ang alimyon
Sa rosas nga nalaya
Sa banagbanag sa bantawan.

Pero alang nimo way sapayan. Ang imong panan-aw
Misay-a sa mga katawa
Nga mikabayo sa kanyong gikatayan
Sa nagpamulak nga kadena de amor.
Milingiw ka man gani sa singgaak
Sa babayeng naghikyad og sitserya sa pulta-mayor
Sa Lyceum, Palasyo del Gobernador ug Fuerza Santiago.
Miaslay ang natibuok nga tingog
Dili masawod bisan ihunghong
Sa dalang imbudo nga bag-ong gihinloan
Sa mga pasalig nga mituok
Sa kampana sa Manila Cathedral.

Apan kon imong lingion ug sud-ongon
Sa tinupihang bermuda ang mikamang
Nga golf ball paingon sa bandila,
Imong masuta unsaon pagsawom
Ang tropeyo nga makatang-on
Sa nagbusagak nga tubig sa duha ka busay
Sa imong pagka tawhanon.


Kon naminaw

Kon naminaw ka, di na matugaw
Sa bagting sa kampana sa ting-adlaw.
Kon naminaw ka, di na mangapkap
Ang mga kamot sa barandilya
Sa simbahan ni Sr. San Juan Bautista.
Kon naminaw ka, di na magapos
Sa kahilom ang mga katawa
Ni mohupas ang pilit-pilit nga katam-is
Sa mga halok ko sa hangin.

Busa, ayaw kog basola nga mitikig
Ug mitagok ang akong laway
Sa gabii nga nag-uwang ang mga iro.
Usa ikaw ka yamog nga nagdali
Nga mohalok sa yuta.

Kon mosulti ang mga amorsiko, maangu-ango
Kay dili malilong nga imong gibalian
Sa tunok ang kagingking sa kawayan
Dihang imong gipadausdosan.
Ug karon bisan maliso ang buko sa kawayan,
Hingpit ka nang dili maminaw
Sa hilom nga bakho sa akong kahiladman
Sa pagkaabo sa imong dalunggan.


*(Mananaog sa Ikaduhang Ganti sa Tigi sa Sinulatay 2007 nga gipasiugdahan sa Bathalad-Mindanao. Mga maghuhukom: Gumer M. Rafanan, tagsiya; Reine Artianza-Cabrera, sakop; Raul Moldez, sakop. Ang Komite sa Tigi gipangulohan ni Marcelo A. Geocallo.)