PRECIOSA MATURAN (Alyana Commercial): Makakuha pag dugang sa patigayon sa panguma

PRECIOSA MATURAN
Alyana Commercial
Negros Oriental

Aron pagsusi sa imong katakos, magsugod kag pangitag kaayohan sa kinabuhi. Tingali kining tipaka sa kaalam nahakulit sa sayong bahin sa kinabuhi ni Preciosa Maturan ug busa siya nakahimo pag-abaga sa lainlaing papel, karera, pamasin sa patigayon nga malamposon.

Sa dihang si Preciosa Maturan nahimong chemical engineer ug nakamatikod nga mituhop sa kaugalingon ang intrikasya sa pananom og tubo ug pagproseso diha sa intosan nga iyang gipamuohan sa 1977, tataw kaayo nga siya wala mahitakda nga mahimong ginapos sa makapuol nga regular nga pangawani. Tipik sa iyang kredensiyal mao ang kasinatian isip magtutudlo sa Matematika sa Unibersidad sa San Carlos City ug tigrepaso sa board exams sa Chemical Engineer.

Sa dihang naminyo siya, gisugdan niya ang kaugalingong pangarasti sa panguma og tubo pinaagi sa gamayng luna nga nasunod niya sa iyang mga ginikanan sa ilang pinuy-anang lungsod sa Dakbayan sa Bayawan, Negros Oriental. “Gawas sa mga butang nga ako nang nakat-onan sa akong pagpanarbaho sa intosan, kanunay kong nangitag paagi sa pagpalambo sa akong katakos ug abilidad sa panguma. Nagtuon pa gani kog agrikultura sulod sa usa ka tuig sa usa ka lokal nga pang-estadong unibersidad aron makabaton pag dugang kahibalo,” asoy niya.

Kining maong way katagbawang kauhaw sa kaalam ug abilidad sa panguma maoy nakapahimo kang Maturan nga malamposon sa patigayon ilabi na sa produksiyon sa tubo ug sa ngadto-ngadto sa pagsuway sab sa pamuhig isda, panghayopan, ug uban pang tag-as og bili nga mga tanom sama sa mangga, saging, kape, utanon, ug goma.

“Kanunay kong masaligon sa pagsulod sa lainlaing patigayon sa panguma tungod kay nasayod man ko nga ang atong lokal nga kagamhanan ug uban pang ahensiya sama sa Departamento sa Agrikultura andam kanunay sa pagtabang sa interesadong mga tawo nga sama nako,” matod niya.

Matod ni Maturan nga pipila sa nahatag kaniyang dihadiha nga tabang gikan sa DA naglakip sa bag-ong matang sa semilya sa tanom, sertipikadong mga binhi, organikong abono sama sa vermiculture, ug teknolohiya sa panguma. Ang konsultasyon sa labing bag-ong teknolohiya sa pagtanom og tubo uban sa Sugar Regulatory Administration sa samang higayon nakatabang kaniya sa pagpakubos sa gasto sa iyang produksiyon.

Tungod sa inobasyon ug pagsagop sa mga teknolohiya, si Maturan nakaprodyus og kapin sa 120Lkg matag ektarya sa 2005-2006 tandi sa mill district’s average nga 95.86 Lkg lamang matag ektarya.

Si Maturan aktibo sa promosyon sa mga programa sa agrikultura ug pamuhig isda sa lalawigan pinaagi sa iyang pagpakiglambigit sa LGU ingon man sa kalihokan sa kooperatiba. Pinaagi sa iyang pagpangulo, ang Tolong Multi-Purpose Cooperative, nga sa kasamtangan adunay 2,384 ka sakop, nahimong Mananaog Rehiyonal sa Gawad Pitak sa Landbank ug usa sa lima ka pinalista sa Coop LGU Partnership Award sa nasodnong lebel.

Ang iyang talagsaong kalamposan sa pagpausbaw sa produksiyon ug ganansiya sa panguma og tubo pinaagi sa pagsagop sa binag-ong mga teknolohiya sa samang higayon maoy nakapahimo niyang National Gawad Saka Awardee sa DA ingon nga Outstanding Sugarcane Farmer sa 2008. Dugang niini, aktibo usab siyang misalmot ingon nga opisyal ug sakop sa lainlaing asosasyon sa manananom og tubo sama sa Confederation of Sugar Producers in the Philippines.

Dili ikatingala nga ang iyang mga kalamposan sa panguma og tubo, pagbaligya niini, ug linangkob nga panguma ug ang iyang kasibot pagpahat sa iyang mga panalangin ug kahibalo nakapahimo niyang dinayeg ug respetado sa mga tawo ilabi na sa Negros Oriental. Wala niya kumkoma ang iyang kalamposan ug siya milantaw sab sa iyang mga silingan. Pananglit, mihatag siyag libreng pagtuon sa mga anak sa iyang mga kawani ug mamumuo. Mihatag usab siyag tabang sa panginabuhian sa pagpamuhig baboy, kanding, ug baka ug abag pinansiyal alang sa pamuhunan sa uma sa mga benepisyaryo sa Comprehensive Agrarian Reform Program.


Mga Tip:

Gawas sa paghigugma sa buhat, si Maturan nagtuo nga ang maayong relasyon ngadto sa iyang mga mamumuo ug kawani mao ang labing mahinungdanong yawe sa iyang kalamposan sa pamatigayon sa panguma. “Kon walay maayong relasyon, walay debosyon gikan sa mga trabahante. Kon way debosyon, dili ka makasalig nila. Mahinungdanon nga makasalig ka sa imong mga trabahante ug sa samang higayon nga sila misalig sab kanimo. Kon ikaw miasenso, sila usab angay nga moasenso,” matod niya.