LEONOR ECHAVEZ (Miki’s/Fenor Food Products): Usa ka medical technologist nga nahimong Seafood Entrepreneur

LEONOR ECHAVEZ
Miki’s/Fenor Food Products
Quezon City

Si Leonor Echavez, usa ka medical technologist, midesidir sa paghunong sa pagpraktis sa propesyon dihang siya naminyo. Sulod sa 11 ka tuig, nagsilbi siya isip buotang asawa sa iyang OFW nga bana. Malaomon siya nga sa umaabot ang iyang bana dili na kinahanglang mobiya kanila ngadto sa laing nasod aron paghatag kanilag desenteng panimuyo.

Ang unang negosyong iyang gisulayan pagsugod mao ang mani – literally – uban sa start-up capital nga P15,000 niadtong 1993. Uban sa usa ka tagluto isip kaabag, nagsugod siya pagpamaligyag mani sa duol nga mga sari-sari store sa Fairview, Quezon City.

Ang market acceptability maoy nag-una nilang tumong. “It took so long, kinahanglang magkugi gyod.” Ingon niini ang paghulagway ni Leonor sa panahon sa wala pa sila makasulod sa nanag-unang supermarkets. Minglanat unag unom ka bulan nga product sampling usa pa sila regular nga makasuplay sa dagkong mga tindahan o mga mall.

Sa paghunahunag bag-ong mga produkto nga makatubag sa panilaw sa mga konsumidor, nakahukom siya pagproseso og mga bulinaw o dilis ug sapsap. Sa maayong kapalarang midangat, ang iyang bana midesidir sa pag-estar na sa Pilipinas ug moabag na lang sa negosyo.

Ang mga bulinaw, sapsap ug pusit pagakomprahon gikan sa Bicol, Roxas City, Aklan labing seguro kaduha sa usa ka bulan depende kon adunay dinagkong mga order. Ang mga lughason ideliber sa sinako nga motimbang og 35 kilos. Ug ang ilang kompaniya karon nagaprodyus nag mga 1½ tons sa prinosesong mga produkto kada bulan.

Sa naestablisar nga relasyon tali sa SM Supermarket chain, ang prinosesong mga seafood dali ra nga nakasulod sa merkado. Ang magtiayon karon aduna nay kaugalingong tindahan nga nahimutang sa Greenhills, Market-Market ug Tiendesitas.

Niadtong 2004, si Leonor ug ang iyang bana mieksportar sa ilang mga produkto ngadto sa US ug Canada. Nagsugod sila pinaagi sa pagsulod sa ilang mga produkto sa plastic packaging ug ngadto sa microwaveable containers. Paglabay sa usa ka tuig, mingliwag sila sa ilang product packaging ngadto sa standard pouches.

Si Leonor maoy buhing pamatuod nga ang mga bana dili na kinahanglang motrabaho sa abroad aron lang pagkaplag og maayong kabuhian. Pinaagi sa ilang seafood products, ang ilang upat ka anak nakaangkon sa ilang ginamithing mga diploma sa kolehiyo. Ug ang bugtong babaye sa mga liwat mibulig na karon sa ilang negosyo.

Mga 12 usab ka trabahador ang regular nga katabang sa magtiayon sa production process, samtang laing dugang mga empleyado ang nanag-atiman sa ilang mga tindahan. Ang negosyo nila mi-evolve na ngadto sa usa nga diin naghatag nag panginabuhi sa uban.

Niadtong 2008, ang Department of Agriculture mihatag kanilag hinungdanong hinabang pinaagi sa pagpromot sa ilang mga produkto sa usa ka eksibit sa abrod. Ug mapasalamaton kaayo si Leonor sa DA sa panabang niini sa market promotions.

“Sakto kaayo si Secretary Yap sa iyang pag-ingon nga ang exports industry kinahanglang ma-promote, nga kini kinahanglang i-market-driven,” nagkanayon ang bana ni Leonor sa Tinagalog, “Kon makakuha tag maayong merkado, ang panginahanglan alang sa mga lughason motaas usab ug kana nagpasabot og dugang kita sa mga mananagat.”


Mga Tip
• Ang LGU ug ang Nasodnong Kagamhanan angayng motabang sa mga mananagat nga makabaton og drying facilities, lakip na ang solar drying facilities, alang sa industriya nga mahimong globally competitive.
• Ilhon una ang target market.
• Sa deep-frying sa dilis, kinahanglang usa ka minuto lang, aron pagkuha sa desired quality, ang pag-marinate sa seafoods mas maayo nga himoon sa entiro gabii.