EDNA VITERBO: Cutfoliage and Ornamentals

EDNA VITERBO
Cutfoliage and Ornamentals
Capiz

Usa ka kanhi hobbyist, karon usa na ka dakong cutfoliage grower

Sa sinugdanan, usa ka yanong orchid hobbyist si Edna Viterbo. Wala siya magdahom nga modako kini ug mag-eksport og cutfoliage.

Walay usa ka tuig nga nagtrabaho siya isip ticketing officer sa usa ka kompaniya sa ayroplano hangtod nga naminyo siya sa usa ka gradwado sa agrikultura. Si Edna ug ang iyang bana nakadesisyon nga manimuyo sa Capiz. Ang iyang bana nga nanagpatubo og tubo, nakaimpluwensiya niya nga mananom og orkidyas.

Human magpamembro sa kooperatiba, milapad ang iyang mga aktibidad sa pagpananom og orkidyas.

Sa iyang pagka orchid hobbyist sulod sa 20 ka tuig, nagsugod siya pagpananom og nagkadaiyang matang sa Dracaena ug Policias. Sa inisyal nga 500 metro kuwadrado nga luna nga gitamnan og nagkadaiyang matang, midako ang iyang tanaman sobra sa usa ka ektarya.

Niadtong 1997 uban sa tulo pa ka manananom usab og orkidyas, gisugdan nila pagtukod ang kooperatiba nga nananom og cutfoliage. Silang tanan nagsakripisyog panahon ug paningkamot ug gihatagag dedikasyon ang kaugalingon sa pagkaplag og prospective ug lucrative nga mga merkado. Kini ang naggahas og dalan alang kang Edna nga makahupot og katungdanan isip presidente sa kooperatiba.

Nakasinati usab si Edna og problema sa panalapi. Misulay siyag hulam og kuwarta gikan sa banko, nga sa miagi, ang uban kanila dili modawat og agrikultural nga luna isip kolateral. Suwerte, kay usa ka banko, mihatag kaniyag pautang aron makasugod sa iyang negosyo. Human sa usa ka tuig ug tunga, nabayran niya ang iyang utang sa banko.

Ang 25 ka membro sa kooperatiba nagtinabangay sa ilang pagtrabaho ug aktibong misalmot sa lokal nga mga trade fair. Sa 2005, namunga ang ilang mga paningkamot dihang usa ka pumapalit nga Hapon nagbukas kanila sa pultahan alang sa pag-eksport og orkidyas.

Sa 2008, dihang miigo ang Bagyong Frank sa Kasadpang Kabisay-an, hingpit nga nadaot ang umahan ni Edna. Hinuon, niadtong higayona, naatol usab nga gihatag ang giaplay niyang ACEF loan. Kini ang gigamit niyang puhunan aron tukoron og balik ang umahan.

Sa laing bahin, ang National Agriculture and Fisheries Council mihatag usab og pautang ngadto sa kooperatiba. “Ang Departamento sa Agrikultura misuportar og maayo sa among mga kalihokan,” matod ni Edna. Usa ka pananglitan niini dihang ang DA mitaganag refrigerated vans sa kooperatiba niadtong 2006.

Sa panabang sa DA, ang kooperatiba nakapadala og duha ngadto sa upat ka tonelada matag bulan alang sa merkado nila sa cutfoliage. Nianang 2008, si Edna nagsugod na usab pagpadala og orkidyas sa merkado sa gawas.

Ang matag adlaw niyang buluhaton nag-apil sa pagbisita ngadto sa umahan sa alas nuybe sa buntag, ug makigsalo sa paniudto sa iyang 25 ka trabahante. Ang iyang igsoon mitabang kaniya sa pagdumala sa negosyo. Tungod sa maayong kita sa negosyo, nakapatukod si Edna og kapuy-an alang sa pipila ka mga trabahante nga dugay nang nagtrabaho kaniya, ingon man ang paghatag og daghang benepisyo ug pagtabang sa bayronon sa tunghaan sa ilang mga anak.

“Unahon nato ang tawo,” dugang niya. “Ang unsa man nga imong gihatag mobalik kanimo.”

Ang umahan ni Edna napuno sa cutfoliage, orkidyas, ug bisan gani mga tanom nga ornamental.

Sa mosunod nga mga tuig, maoy iyang tumong nga ang Capiz mahimong kapital sa cutfoliage dinhi sa Pilipinas.


Mga Tip

• Kon duna kay gamayng garden, pagsugod sa pagtanom.
• Dunay dakong panginahanglan ang eksport nga merkado sa cutfoliage.