Resipe sa mangga alang sa kalamposan

LITO ARENAS
LA Trading
Pangasinan

Resipe sa mangga alang sa kalamposan


Ang labing lamian nga mga mangga mao ang natural nga nahinog sa punoan, gipasagdan ang kinaiyahan nga magpalihok sa mahika sa kaugalingon, nga dili dinalian. Apan sa dili pa ang mga mangga makaangkon sa katam-is nga maoy naghimo sa mga mangga sa Pilipinas nga pinangita sa tibuok kalibotan, moagi una sila sa hugna sa pagpaaslom. Mao nga bisan ang labing malamposong negosyante moagi og daghang pagsulay ug kalisdanan usa nila makab-ot ang hataas nga tinguha.

Si Lito ug Ching Arenas sa Urdaneta, Pangasinan labing nasayod niini. Sa wala pa mahimong usa sa dakong tigsuplay og mga prutas sa nasod ang ilang kompaniya, misungasong sila sa daghang hagit nga nakapalugda niadtong huyang ang determinasyon ug pasyon aron molihok ang ilang pagpangarisgar. Nagsugod lang sila sa P2,500 nga kuwarta nga gipatapot sa gown ni Ching panahon sa ilang kasal duha ka dekada na ang minglabay, apan ang gamayng kapital wala makapugong nila sa pagkab-ot sa ilang mga tinguha nga magmalamposon sa pagpamaligya og mangga.

Nagsugod sa tulo ka ektaryang luna sa amahan ni Lito, mibiyahe sila sa layong dapit sama sa Batac sa Ilocos Norte aron pagpangita sa labing maayong materyal sa itanomayng mangga alang sa ilang umahan. Nakaestablisar si Lito og koneksiyon sa mga manananom og mangga sa nagkadaiyang rehiyon samtang giitos niya sa iyang alimpatakan nga mahimong dakong tigbaligya og mangga.

Nahunahuna ni Lito nga duna siyay dakong bentaha kaysa ubang mga tigtumod tungod kay nasayod siya sa industriya sama sa likod sa iyang mga kamot, kay nagtubo siya sa manggahan, diin mitabang siya sa iyang amahan ug uyoan nga mokitag kuwarta gikan sa pag-atiman ug pagbaligya og mga mangga. Bisan pa niani, nasayod siya nga kinahanglan niyang makakat-on og dugang. Ug aron mahulipan ang kakulang niya sa teknikal nga kaalam, mitambong siyag mga pagbansay-bansay ug pasinati sa teknolohiya sa produksiyon ug post-production. Kining bililhong kaalam nagdugang sa tiunay niyang abilidad sa pagnegosyo ug sa iyang kalaki kon mangga ang hisgotan.

Nakuha ni Lito ang unang dako niyang pagsuplay og mangga dihang nagsugod na siya sa pagsuplay og mangga sa dagkong lokal nga mga kompaniya, sama sa KLT Fruits, Pure and Rich, Tres Martires, ug Hi-Las Marketing Corp. Apan ang labing dako wala pa moabot. Ang dako niyang suwerte miabot usa ka dekada ang milabay dihang ang Zest-O Corp, usa ka dakong tigbuhat og fruit juices sa nasod mikontrata niya sa pagsuplay og mga mangga alang sa ilang mango juice.

Sa padayong pagdako sa panginahanglan, midesisyon si Lito sa pag-establisar og dugang buying stations ug palapdan ang iyang plantasyon sa mangga. Ug aron maseguro nga walay mangga nga mausik, misulod na usab siya sa pagproseso sa mangga. Ang internasyonal nga merkado nagbukas sa pultahan sa kompaniya ni Lito dihang ang usa ka higala nagpaila-ila kaniya ngadto sa mga distribyutor og mangga sa Hong Kong. Wala madugay, ang iyang mga mangga miabot na sa Hong Kong, ug unya, sa Japan.

Hinuon, unang giangkon ni Lito nga dili siya magmalamposon sa iyang pagnegosyo kon walay panabang sa mga ahensiya sa kagamhanan sama sa Departamento sa Agrikultura nga mitaganag suportang pinansiyal pinaagi sa ACEF, ingon man teknikal nga kaalam ug ang gikinahanglang mga galamiton sama sa drying machines ug Extended Hot Water Treatment Facility sa panabang usab sa Bureau of Agricultural Research or BAR ug sa GMA-HVCC Program aron makatuman sa panginahanglang phytosanitary sa langyawng mga merkado.

“Ang Pangasinan maoy nag-unang prodyuser og mangga sa nasod, naghatag og 41 porsento sa kinatibuk-ang produksiyon. Kini ang unang higayon, hinuon, nga ang planta sa pagproseso og mangga giestablisar sa iyang lalawigan. Mao nga malipayon siya nga ang mga ahensiya sa kagamhanan sama sa DA mingsuportar ning maong kalihokan alang sa industriya sa mangga,” pasibot ni Lito.

Matod ni Lito nga daghan sa isigkamanananom niya og mangga ug kontraktor ang nakabenepisyo gikan ning maong pasilidad. Ang negosyo sa pagproseso og mangga naghatag og trabaho sa sobra sa 200 ka tawo, labi na sa panahon nga daghan ang mangga. Makabungat na silag taas nga presyo sa ilang mga produkto. Mapasalamaton si Lito ug nagpasidungog sa Makagagahom sa tanang mga grasya nga gihatag kaniya ug sa iyang pamilya. Kini naghimo kaniya ug sa iyang asawa nga makig-angay sa nadawat nilang mga grasya ngadto sa ubang tawo.

Matod niya, “Ibalik nako ang tanang mga grasya pinaagi sa pagtabang sa uban. Kadtong nanginahanglan og giya ug inspirasyon, mahimong moduol kanako. Kadtong nagkinahanglan og tambag, andam ako nga moserbisyo.”


Mga Tip

Ang mga mangga labing maayo kon kini mahinog sa natural nga paagi, wala esprehi o ubang espesyal nga mga teknik sa pagproseso aron mapadali ang proseso sa pagkahinog. Ang mga mangga nga maani sa tukmang panahon sa pagpamupo labing maayong kaonon tungod kay kini dunay natural nga kahumot ug labing lamian. Apan sa dili pa kini moabot sa pagkahingkod, ang matag mangga angay nga moagi sa nagkadaiyang hugna sa produksiyon, nga nagkinahanglan og mainampingong pag-atiman ug epektibong cultural management.

QUOTE:
“Sa negosyo, nagkinahanglan ka og pagsalig sa tawo sa pag-establisar og kontak. Ang among mga kliyente ug kasagabay misalig kanamo.