RICARDO TOLENTINO Mango Production

RICARDO TOLENTINO
Mango Production
Ilocos Norte

Hari sa Mangga sa Ilocos

Sagad nga ang mangga ilambigit sa Guimaras sa Kasadpang Kabisay-an ug Pangasinan sa Amihanan. Bisan pa, si Ricardo A. Tolentino, nailhan nga Mango King sa Ilocos, nangita og mga paagi kon unsaon nga madugtong ang bulawanong prutas sa Ilokandia.

Nagsugod sa iyang kahingag sa pagpananom og mangga si Nong Carding sa dihang siya 12 anyos pa lang. Isip tiglantaw-lantaw sa bungahoyan sa iyang ama-ama nga si Tatay Rudy, ang batan-ong Mango King mao ang opisyal nga tigbomba ug tigpupo. Ug busa, bisan siya batan-on pa lang, nakakat-on siya sa makuti nga teknik sa produksiyon sa mangga.

Samtang nagkuha siyag degree sa Marine Transportation, iyang nahimamat ang eksporter og mangga nga si Robin Tan sa JOBIN CORPORATION diin iyang gidapit sa iyang lalawigan ug gidani sa pagtukod didto og sanga.

Human niya matapos ang kurso sa marine transportation sa Philippine Marine Institute, dihadiha mibalik si Carding sa iyang pinuy-anang lalawigan ug gipadayon ang industriya sa mangga, sa sinugdanan ingon nga prodyuser-suplayer sa Jobin ug Central MACARONI Corp.— kompaniya nga nagbase sa San Juan, Metro Manila nga naghimo og mango juice ug mango puree.

Ang nagakadakong panginahanglan sa mangga sa duha ka kompaniya nag-aghat kang Nong Carding sa pagpanguna sa kaubanang manananom og mangga nga mamahimong mag-uuma-magpapatigayon sa ilang kaugalingon. Iyang gidasig ang uban sa pagsugod pagpananom og mangga.

Uban ang kamatubayon ug kasibot, nakahimo siya pag-impluwensiya sa 500 ka mag-uuma sa pagsulod sa produksiyon sa mangga ug sa ngadto-ngadto siya nahimong ilang kontraktor. Kining 500 ka mag-uuma midaghan pa ngadto sa 700 sa kasamtangan human sila makamatngon sa mga benepisyo nga makuha niining maong kalihokan. Nakahimo siya pagsulod sa mga mag-uuma-kontraktor gikan sa Cagayan, Ilocos Sur ug Abra.

Nakahimo siya pagdani og daghang mag-uuma nga mosulod sa produksiyon sa mangga tungod kay gihatagan niya sila sa gikinahanglang abag sama sa salapi, binhing igtatanom, pestisidyo, abono, flower inducer, ug fungicides.

Samtang dugang kahigayonan sa patigayon ang misuyla, ang kalamposan misunod usab kang Nong Carding, ug ang misunod kasaysayan na lang.

Si Tolentino, kinsa sa sinugdan nagbantay lamag lima ka ektaryang plantasyon, naila na nga lig-ong haligi sa industriya sa mangga. Nakahimo siya pagmugnag trabaho sa kapin sa usa gatos ka estambay sa komunidad ug nagpadayon paghatag og tabang pinansiyal sa ubang mananomay og mangga sa lalawigan.

“Akong giila ang panginlabot sa Departamento sa Agrikultura ingon nga katipik ning akong kalamposan sa paghatag og subsidiya sa abono, hinabang teknikal, ug pasilidad sa human sa pag-ani alang sa Ilocos,” matod ni Tolentino.

Milabay na ang adlaw nga lima lamang ang iyang trabahante nga nag-alagad sa panginahanglan sa iyang plantasyon. Karon nga misaka na ang panginahanglan, aduna na siyay 120 ka regular nga kawani ug dugang 80 panahon sa peak season.

Nakapabarog na usab siyag dapit-komprahanan sa mga Dakbayan sa Laoag ug Batac, ug usab sa lalawigan sa Ilocos Sur, Cagayan ug Abra, ug sa pipila ka bahin sa La Union. Sa pagkakaron, nakasuplay usab siyag mangga sa PROFOODS sa Dakbayan sa Sugbo.

Ug bisan pa sa iyang paglambo, wala siya magpalayo sa umahan, ug nag-isip sa kaugalingon nga naningamot nga mag-uuma. Kanunay siyang nag-eksperimento sa lainlaing teknolohiya nga iyang nakat-onan sa lainlaing matang sa bansay-bansay.

Ingon nga prodyuser sa panahon nga dili tingdas-ag, nagbansay siya sa pagputos sa prutas, pagpamung-ol, pagpangabono ug ang labing bag-o mao ang teknolohiya sa Tsina sa paggamit og inantigo nga dughit nga gama sa plastik nga pukot nga adunay unay nga suwab nga makapamenos sa dagayday sa duga sa prutas sa mangga panahon sa pag-ani. Ang “tree tagging” ug “tree indexing” maoy nadugang sa iyang mga inobasyon kay kini nakahatag kaniyag pangkasaysayang kasayoran kalabot sa matag punoan sa mangga, naghatag kaniyag lig-ong ideya kon haing manggaha ang maayo ug dagkog bunga kay kini man ang gipangita dinhi sa ato ug sa gawas. Ang damgo sa usa ka batan-on nahimong kamatuoran sa usa ka hamtong.

Mga Tip

Ang prutas sa mangga sama na sa gidak-on sa itlog sa manok 55-60 ka adlaw human sa pagpabulak. Pusta ang bunga og lig-ong materyal aron makasukol sa ulan ug kusog nga hangin. Ang iputos kinahanglan nga may igong gidak-on aron paghatag igong lawak sa pagtubo sa prutas. Ang ilawom nga bahin kinahanglan serado aron paglikay sa mga dangan nga makaitlog sa pungkay sa prutas.