RODOLFO BIBAL Integrated Farming

RODOLFO BIBAL
Integrated Farming
Panay, Capiz

Walay diploma sa kolehiyo, usa ka malamposong tawo

Walay gihuptang diploma sa kolehiyo, apan ikapasigarbo niya ang bulto sa kaalam ug kasinatian nga ikasina bisan niadtong mga doktorado.

Ug ang maong kaban sa mahinungdanong mga kasayoran nakapahimo niining anak sa yano ug mapaningkamotong mga mag-uuma nga pinangita sa mga magtutudlo alang niadtong buot makat-on unsaon nga makasapi og igo-igo gikan sa linangkob nga panguma.

Miingon si Bibal nga wa gani siya mosuway man lang pag-eskuylag kolehiyo tungod kay nasayran niya sa lapyong pangedaron nga makat-on siyag daghan sa panguma. Busa, samtang ang iyang mga igsoon naningkamot nga makahuman og kurso, si Bibal mibubo sa iyang mga paningkamot sa pagpananom sa umahan sa ilang pamilya.

Ang iyang amahan mihatag kaniyag 6.5-ektaryang umahan nga gikultibar niya human sa iyang kaminyoon sa 1983 ug gibubo niya ang iyang panahon ug katakos sa iyang umahan, diin mao lamang ang bugtong niyang tinubdan sa panginabuhi.

Hapit na unta siya moangka sa 1990 sa dihang naalkanse siyag liboan ka pesos sa pamuhunan sa panguma tungod sa baha, ang makapapikal sa mga mag-uuma nga kanunayng ilawom sa kaluoy sa panahon.

Apan gitambagan siya sa iyang amahan, kinsa kanunayng nagsulti kaniya nga ang mga babag kabahin lamang sa kalamposan. Ug busa nahibalik ang iyang kadasig ug gidoble ang iyang paningkamot aron magmalamposon ang diyotay niyang uma.

Gisangkap ni Bibal ang kaugalingon pinaagi sa pagtambong og mga bansay-bansay ug seminar nga gipahigayon sa Departamento sa Agrikultura ug gihubad dayon niya kini sa lihok sa unsay nakat-onan niya sa “tulunghaan”.

Gikan sa humay lamang, gipalapdan ni Bibal ang iyang panguma pinaagi sa pagpananom og mga utanon sama sa kamatis, spring onion, paliya, agbati, sili, tawong, pipino ug mga lagutmon sama sa taro.

Ingon nga organikong mag-uuma sa kasingkasing, si Rodolfo migamit lang og organikong abono sa pag-atiman sa iyang mga tanom. Ginamit ang azolla, uhot sa humay, biya sa baboy, ug mga sagbot sa iyang panginahanglan sa compost, nakadaginot siyag dakong kantidad. Ang iyang hiniposan gigamit niya pagpadaghan pa sa iyang mga tanom ug pagpangarasti pa sa ubang natad sama sa pagpamuhig tilapia.

Nangayo usab siyag tabang sa mga teknisyan sa DA kinsa mahimut-on kaayong mitudlo kaniya sa teknolohiya, sama sa plastik nga pang-mulching nga maoy nakaingon sa taas-taas nga usbaw sa ani niya sa talong.

Si Bibal, mipahat usab sa iyang kahibalo dinha sa iyang komunidad.

Ang iyang umahan, ang Bibal Integrated Farm, gikonsiderar sa DA ingon nga modelo sa malamposong Integrated Farming System. Nagpasibantog kinig lainlaing tanom sama sa humay, utanon, mga bungahoy, ug kahayopan sa nataran.

Sanglit nanginahanglan siyag tabang aron mamahimong produktibo ang iyang umahan, nakahimo siya paghatag og trabaho sa iyang mga silingan ug lumulupyo sa duol nga komunidad, ug busa nakapalambo sab sa kalidad sa ilang mga kinabuhi. Mapasigarbohon siya nga pipila sa iyang mga trabahante kauban pa niya gikan sa iyang pagsugod niadtong siya yano pa lamang mag-uuma og humay.

Tungod sa iyang kalamposan, si Bibal nakadasig sa ubang mag-uuma, ordinaryong trabahante ug nakapamuhunan sa abanteng agrikultura.

Alang niya, ang kasinatian— maayo ug dili— usa ka maayong magtutudlo.

Mga Tip

• Ang linangkob nga panguma maoy labing maayong paagi nga mahimo sa usa ka mag-uuma sa iyang umahan.
• Pagtukod og semilyahanan.