Aduna Ba Gayoy Makadaot Nga Radyisyon Ang Selpon?

SA pagtumaw sa selpon, daghan ang nalipay sa dakong ikatabang niini sa inadlawng dinaliang komunikasyon. Apan dili usab ikatago nga ubay-ubay ang nabalaka ilabi na ang kritikal nga mga sayantista. Gikabalak-an nila ang direktang kontak sa radyisyon sa mga tisyu sa ulo tungod kay sa panahon sa pagtawag, kasagaran idaitol o ipaduol sa ulo ang gamitoyng kahimanan sa komunikasyon. Tungod niini, giukay kita sa mga debate kon magpagawas bag radyisyon nga makaapekto sa panglawas sa tawo o dili ang tangkilepono.

Sa pagtuki, migawas ang kamatuoran nga bisan sa yanong operasyon, ang selpon nga gigamit karon magpagawas og signal pinaagi sa radio waves nga gilangkob sa radio-frequency (RF) energy, usa ka porma sa electromagnetic radiation nga mugna sa mga balod sa electric ug magnetic energy.

Sa pakighinabi ugod gamit ang selpon, ang transmitter modakop sa tingog ug isakay sa nagpadayong sine wave. Ang sine wave usa ka tipo sa padayong nagkadaiyang mga balod nga mobanda pagawas gikan sa antenna ug ipakatap sa kawanangan. Ang sine waves gisukod sa terminong frenquency, nga maoy gidaghanon sa panahon nga ang balod mopataas ug mopaubos matag segundo. Sa higayon nga ang tingog mapahimutang na sa sine wave, ang transmitter mopadala sa signal ngadto sa antenna nga mopadala usab sa signal pagawas.

Halos ang tanang mga selpon adunay low-power transmitter sa sulod sa hand-held cellphone nga gipaobra sa 0.75 – 1 watt nga enerhiya. Ang posisyon sa transmitter managlahi sa sulod sa selpon depende sa tagbuhat, apan kini kasagaran duol sa antenna niini. Ang radio waves nga magpadala sa encoded signal hinimo gikan sa electromagnetic radiation nga gipasanay sa antenna. Maoy kalihokan sa antenna sa bisan unsang radio transmitter nga ipalupad ang mga radio waves ngadto sa kawanangan. Ug sa kaso sa selpon, kining maong mga radio waves makuha sa receiver sa cellphone tower.

Kasagaran sa mga migamit og selpon, kinaiya gyod nga idaitol o ipaduol sa ulo ang gamayng kahimanan kon makighinabi sa nanawag o gitawagan. Kining maong posisyon gitumbok sa kritikal nga mga sayantista nga dakog risgo nga masuhop sa mga tisyu sa tawo ang radyisyon.

Base sa mga pagtuon nga ang selpon magpagawas og electromagnetic radiation, posible nga ang radyisyon makahatag og kadaot tungod sa kaduol sa selpon sa ulo panahon sa paggamit. Mao nga gidebatehan usab sa sayantipikanhon ug politikanhong arena kon unsa ba gayod ang gidaghanon sa radyisyon nga matawag nga dili luwas ug kon duna ba gayoy potensiyal nga dugang epekto sa pagkaekspos sa radyisyon sa selpon.

Giingon nga ang electromagnetic radiation dunay duha ka tipo. Una ang ionizing radiation. Kining maong tipo sa radyisyon adunay igo-igong electromagnetic energy nga makahugno sa atoms ug molecules gikan sa mga tisyu ug makausab sa reaksiyon sa mga kemikal sa lawas. Ang Gamma ray ug X-rays ang duha ka porma sa ionizing radiation. Samtang ang non-ionizing radiation giingon nga luwas. Apan makaingon kini sa pipila ka epekto sa pag-init. Hinuon, kasagaran dili igo aron makaresulta sa bisan unsang tipo sa taas nga panahong pagkadaot ngadto sa mga tisyu. Gikonsiderar nga non-ionizing ang mga radio-frequency energy, microwave radiation ug ang makitang kahayag.

Sa kasamtangan, ang mga sayantipikanhong ebidensiya wala magpakita sa bisan unsang nagsukwahing mga epekto sa panglawas nga may kalambigitan sa paggamit sa selpon. Hinuon, wala kini magpasabot nga ang potensiyal alang sa pagkadaot dili motumaw. Mahimong ang radyisyon makadaot sa tisyu sa tawo kon kini maekspos sa taas nga lebel sa RF radiation. Kini maghatag og kainit sa tisyu sa tawo, sahi sa mahimo sa microwave oven sa pag-init sa pagkaon. Ang kadaot sa mga tisyu mahimong mahitabo gumikan sa eksposyur sa RF radiation tungod kay ang lawas sa tawo walay kahimanan aron mapugngan ang sobrang pag-init. Usa ka pananglitan niini ang mga mata nga huyang og daling moinit gumikan sa kakulang sa dagayday sa dugo sa maong parte sa lawas.

Mahimong adunay taas nga panahong epekto ang non-ionizing radiation, busa gikinahanglan gihapon ang dugang pagpakabana. Kay bisan og dili dayon kini makahimog kadaot sa mga tisyu, ang mga sayantista nagpabiling wala makaseguro kon ang hataas nga ekposyur makahimo og dakong problema sa panglawas. Gituohan ra ba sa uban nga ang kanser, brain tumors, Alzheimer’s, Parkinson’s, kalapoy ug paglabad sa ulo adunay potensiyal nga mahilambigit sa radyisyon sa selpon. Busa ang radyisyon usa ka sensitibong isyu karon tungod kay nagkadaghan ang mga tawo ilabi na ang mga Pilipino nga migamit og selpon kaysa niadtong naghinapos ang dekada 90.

Sa ubang mga kontrobersiyal nga mga topiko, ang managlahing mga pagtuon aduna usay managlahing resulta. Adunay mosulti nga ang selpon may kalambigitan sa pagtumaw sa kanser ug ubang mga problema sa balatian, samtang ang ubang mga pagtuon mitaho nga ang tiggamitan og selpon walay hataas nga kaso sa kanser kaysa kinatibuk-ang populasyon. Hinuon, wala pay pagtuon sa kasamtangan nga makahatag og lig-ong ebidensiya nga ang selpon makaingon ning maong mga sakit. Ug nagpadayon ang mga pagtuon nga dupot nga naghiling ning maong isyu.

Kon nabalaka ka mahitungod sa potensiyal nga epekto sa radyisyon sa selpon, adunay pipila ka paagi nga makunhoran ang maong risgo. Kini ang paggamit sa hands-free headset, gamiton ang selpon palayo kanimo ilabi na sa ulo panahon sa pagpakighinabi, limitahan ang pagtawag sulod sa mga bilding, gamiton ang selpon sa mga open space ug limitahan ang pagpagamit sa kabataan.