Bag-ong Mga Bulak Alang sa Bag-ong Tuig

NING Bag-ong Tuig, daghang hardin ang seguradong mosamot kanindot tan-awon kay ang East-West Seed Company nga nagbase sa San Rafael, Bulacan, ang nag-unang vegetable seed company sa nasod, nagpasanay na ug nag-apod-apod usab karon og bag-ong hybrid flowering ornamentals.

Niadtong miaging bulan, ang East-West Seed Company nagpaila-ila sa publiko sa ilang bag-ong pito ka matang sa flowering ornamentals. Sobra sa 200 ka bisita ang mingtambong sa maong okasyon. Gani, ang uban kanila gikan pa sa lagyong lugar sa Mindanao sama sa Dakbayan sa Davao.

Ang pagpalapad sa negosyo sama sa pagsulod sa flower seed business usa ka ideya nga dugay nang natisok sa hunahuna ni Simon Groot, usa ka Dutch nga maoy nagtukod sa East-West Seed uban ni Benito M. Domingo, usa ka Pilipino.

Ang mga binhi sa buwak maoy kanunayng pasyon ni Simon Groot. Gani, unom na ka henerasyon sa iyang pamilya ang nanginabuhi sa flower seed business. Apan sa dihang ang ilang kompaniya gipalit sa usa ka kompaniyang multinasyonal, nagaid sila sa usa ka kondisyon diin gidid-an ang bisan kinsa nga membro sa ilang pamilya nga mag-apil-apil sa negosyo sa flower seed breeding and production sulod sa 25 ka tuig. Kini ang hinungdan nganong nakabig si Simon pagsulod sa tropical vegetable seed business human makaobserbar sa kondisyon sa Pilipinas ug Indonesia.

Sa pagkapaso sa pagdili niadtong 2007, wala maglangan si Simon ug gisulod dayon niya ang pag-breeding ug pagdistribyut sa hybrid flowering ornamentals. Ang bag-ong haybrid nga mga buwak nga gilangkoban usab sa nagkadaiyang mga bulok mao ang Celosia, Dianthus, Marigold, Pentas, Petunia, Vinca ug Zinnia.

Ang ubang mga gardener nagatanom na niining mga matanga sa buwak apan ang ilang binhi inangkat pa sa gawas sa nasod. Ang binhi nga makuha gikan sa gawas sa nasod dili permanente ug ang mga matang mahimong wala magbaton sa mga kinaiya sa bag-ong haybrid nga gikan sa East-West.

Usa ka pananglitan niini ang Celosia. Kining matanga sa buwak dugay nang ginatanom dinhi sa nasod apan ang mga matang nga gikan sa East-West giingon nga nahilahi. Ang Celosia Kimono daghan og bulok sama sa cherry red, orange ug scarlet. Mugboon kini apan motubog maayo ubos sa warm and sunny conditions. Ang laing Celosia series nga gitawag og Pagoda adunay bulok nga gold, orange ug red. Ang Pagoda espesyal nga giugmad alang sa pot culture, nga magprodyus og daghang basal ug lateral branches nga magpasubol og dako, hayag ang bulok ug balhiboon ang buwak.

Ang Dianthus, nga nailhan usab nga carnation, adunay unom ka nagkadaiyang bulok sama sa crimson, lavender, purple, red, rose ug kombinasyon sa duha ka kolor. Sayo silang moprodyus og buwak nga giingong makasugakod sa kainit maong haom itanom sa lokal nga kondisyon.

Ang Marigold dugay na usab nga ginatanom dinhi sa nasod. Hinuon, ang bag-ong matang nga buwak gikan sa East-West, maghatag og lahi nga bentaha. Labi pa kining himuwakon og mamuwak tibuok tuig ug mahimong ibaligya isip cut flower. Ang tanom haom kaayong patuboon sa yuta ingon man sa kaang nga ibaligya ngadto sa mahigugmaon sa tanom.

Ang Pentas usa usab ka laing himuwakon nga tanom nga magprodyus og daghang buwak sa nagkalainlaing bulok sama sa pink, bright red, dark rose ug violet. Ang nagkadaiyang matang himsog ug haom patuboon sa yuta o diha sa kontiner.

Ang Petunia series nga gikan sa East-West, ang Samba ug Tango, seguradong makaikag sa mga mahigugmaon sa buwak. Aduna kiniy nagkadaiyang bulok ug sayo usab nga mamuwak. Giingon nga dali kining makaadap sa warm condition sa Pilipinas. Haom usab kining patuboon sa yuta ingon man sa hanging baskets. Kining maong matang adunay bulok nga pink, burgundy, red, rose, white ug yellow.

Ang Vinca (nailhan usab nga chichirica) usa ka lain nga himuwakon nga ornamental. Ang kompaniya nag-ugmad na sa Sunkist series nga dunay nagkadaiyang bulok. Ang Sunkist 009 dunay pink petals with red eye; ang No. 314 dunay white petals with red eye; ang No. 321 dunay purple petals with big white eye; and No. 424 dunay pure white petals; ang No. 457 dunay red petals ug small white eye; ang No. 482 dunay lavender petals ug prominent white eye; samtang ang No. 752 dunay purple petals ug small white eye.

Ang Vinca nga gikan sa East-West, maoy giisip nga nag-unang haybrid. Mas mauna kini nga mamuwak, mga duha ka semana, kaysa daan nga open-pollinated counterparts. Himsogon kining tanoma ug giingon nga makasugakod sa komun nga mga sakit.
Samtang ang Zinnias nga gikan sa East-West naglangkob sa Bella series ug Profusion series. Ang una naglangkob sa mga tanom nga maayo ang pagpananga nga makaprodyus og dobleng buwak nga ideyal alang sa cut flower production. Sa laing bahin, ang Profusion mao ang gagmayng tipo nga usa ray buwak Ug duna usab silay nagkadaiyang bulok.

Segurado ko nga ang bag-ong mga haybrid hangopon sa mga mahigugmaon og buwak ingon man sa mga komersiyal nga nagpatubo niini sama sa commercial producers sa pot plants ug cut flowers.



Sinulat ni Zac B. Sarian nga gihubad sa Binisaya.