Usa ka Masanag nga Ideya nga Nagpadayon Pagkaylap

MATAG karon ug unya, makakaplag og maayong ideya ang tawo. Ug kon kini mahitabo, segurado nga ang maong ideya daling mokatap sama sa sunog sa lasang. Sa natad sa agrikultura, ang usa ka maayong ideya nga padayong mikaylap mao ang “Tanim sa Kinabukasan” (TSK) project nga gilusad sa East-West Seed Company niadtong Enero sa miaging tuig.

Kini ang gardening project nga magpahimutang og vegetable garden diha sa mga tunghaan sa elementarya ug hayskol pinaagi sa panabang sa kompaniya sa binhi. Ang dakong ideya mao ang pagpakita sa bag-ong epektibong mga teknik sa pagpatubo og mga utanon. Ang mga tinun-an, pinaagi usab sa giya sa mga teknisyan, mosalga sa pagpatubo og kaugalingon nilang utanon. Gitumong kini dili lang aron matudloan sila unsaon pagtanom ang mga utanon apan mag-aghat usab nila sa pagkaon sa mga utanon alang sa kahimsog sa ilang panglawas.

Ang programa wala lang magtumbok sa kabataan. Gitarget usab niini ang mga ginikanan, ang school faculty ug ang tanang lumulupyo sa komunidad. Ang programa makaaghat sa mga ginikanan sa pagpananom og utanon diha sa ilang nataran alang sa kaugalingon nilang pangonsumo. Makasagop usab sila sa mga teknik sa pagpatubo og mga utanon diha sa ilang umahan nga mahimo nilang ikabaligya sa merkado. Maingon nato nga ang pagpananom og utanon usa ka maayong tinubdan sa kita.

Unsaon paglihok sa maong sistema? Ang kompaniya sa binhi ug kaabag nga tunghaan magsabot sa pagpakigtambayayong ning maong proyekto. Ang eskuylahan ang maghatag og luna nga mahimong katamnan og mga utanon, pananglitan 1,000 ka metro kuwadrado o dako pa diha sa sulod sa ilang kampus. Ang eskuylahan magtudlo usab og membro sa faculty nga magtrabaho alayon sa teknisyan sa kompaniya sa binhi sa pag-implementar sa proyekto.

Sa laing bahin, ang kompaniya sa binhi magtagana usab og libreng inputs. Naglangkob na kini sa binhi, plastic mulch, abono ug crop protection materials, kahimanan sa umahan sama sa spade, spading fork, sprayer, sprinklers, plastic trays alang sa pagpatubo sa mga seedling ug uban pa. Labing mahinungdanon niini ang giya sa mga teknisyan kinsa manudlo sa kabataan sa basics of vegetable gardening. Ang mga bata dili lang maminaw sa mga lektyur, makasinati usab sila sa aktuwal nga pag-andam sa luna nga tamnan, pagsabod sa mga binhi, pagluyong sa mga semilya, pagpamisbis ug pagpangabono sa mga tanom, pagkontrolar sa mga peste ug sakit, pagpangani sa mga bunga sa ilang kahago, ug ang pagbaligya sa ilang mga naani.

Sa pipila ka kaso, ang lokal nga kagamhanan makigtambayayong usab sa pagpahigayon sa proyekto. Mahimo silang magtagana og seguridad. Kon duna silay kaugalingong traktor, mahimo kining magamit sa paghinlo ug pagbugwal sa luna nga tamnan. Sa usa ka higayon nga atong nahibaw-an, may municipal government nga nagtagana og pasilidad sa irigasyon diin nag-apil na niini ang deep well.

Kon ang mga utanon mahingkod na, o kon ang kadaghanan sa mga bunga anihonon na, ipahigayon dayon ang field day. Kini usa ka sadya nga okasyon. Imbitaron sa pagtambong ang eskuylahan sa kasikbit nga mga lungsod. Apil usab niini ang mga ginikanan sa mga tinun-an ug mga lumulupyo sa kasikbit nga mga komunidad. Ang mga manambong makakita sa naghimunga nga mga kamatis, talong, nagkadaiyang barayti sa sweet ug hot pepper, cucumber, gourd, patola, kalabasa ug daghan pa. Ang uban gani gitanom lang sa mga sako o black plastic bag aron sa pagpakita nga ang mga utanon mahimo usab nga patuboon sa mga kontiner.

Magpahigayon usab og programa diin ang best gardeners sa mga tinun-an mailhan ug mahatagan og sertipiko sa pasidungog, mga binhi nga ikatanom ug uban pang souvenir items sama sa kalo ug T-shirts. Duna say representante sa kompaniya sa binhi nga mosulti ug magpasabot nganong nakahunahuna sila sa maong ideya.

Laing feature sa field day ang cooking contest. Dinhi, ang mga ginikanan ingon man usab ang mga magtutudlo makigtigi sa pagmugna og nagkadaiyang paagi sa pagluto og utanon. Dunay ihatag nga premyo sa mga mananaog kortesiya sa kompaniya sa binhi. Duna say ipanghatag nga souvenir items gikan sa kompaniya ngadto sa ubang mga mingsalmot nga wala modaog og ganting salapi.

Ang mga naani gikan sa vegetable garden ibaligya ngadto sa mga pumapalit sa presyo nga naglungtad sa lokal nga merkado. Ang kita tipigan sa eskuylahan aron duna silay kuwarta nga ikagasto sa sunod nga tingpananom.

Nakatambong kita sa unang paglusad sa TSK niadtong Enero sa miaging tuig sa Kaliwanagan Elementary School sa San Jose City, Nueva Ecija. Sukad niadto, daghang ubang eskuylahan ang ming-apil sa programa. Ang kataposang field day o harvest festival nga akong natambongan mao ang didto sa Tagbac Elementary School sa Oton, Iloilo ug sa Salinas Elementary School sa Lucena City. Matod ni Ric Reyes, pangulo sa product management group sa East-West Seed, nga nakigtambayayong na sila sa labing menos 33 ka tunghaan sa tibuok nasod gikan sa Cagayan Valley sa norte ngadto sa Visayas ug Mindanao sa habagatan.

Pipila ka TSK projects ang gilaoman usab nga pagasugdan na didto sa mingsalga nga mga tunghaan. Ning maong proyekto, makaingon kita nga segurado ang kahinguhaan og pundo kay sa matag pakete sa binhi nga mahalin, P1 ang igahin alang sa proyekto. Kini nagpasabot nga dunay pipila ka milyon matag tuig. Ug kini nagpasabot usab nga ang programa magpadayon sa mosunod pang mga tuig.